Nginx là gì? Tìm hiểu Web Server tốc độ cao chi tiết 2025

NGINX không chỉ là một web server phổ biến, mà còn là công cụ tối ưu cho hiệu suất, bảo mật và khả năng mở rộng hệ thống. Nếu bạn đang tìm hiểu về Nginx là gì, cách hoạt động, tính năng và lý do vì sao nó được ưa chuộng hơn Apache, bài viết này của Điện Thoại Giá Kho sẽ giúp bạn có cái nhìn đầy đủ nhất.

Nginx là gì?

NGINX là một web server mã nguồn mở, nổi tiếng với hiệu suất cao và khả năng xử lý hàng ngàn kết nối đồng thời nhờ kiến trúc đơn luồng, hướng sự kiện. Ngoài vai trò máy chủ HTTP, NGINX còn đảm nhận các chức năng như:

• Reverse Proxy
• Load Balancer
• Mail Proxy
• HTTP Cache

Đây là một công cụ không thể thiếu với các developer, sysadmin hay devops hiện đại.

Các mốc ra đời và phát triển của NGINX

NGINX được phát triển bởi Igor Sysoev vào năm 2004, xuất phát từ nhu cầu giải quyết vấn đề C10K (xử lý 10.000 kết nối đồng thời). Một số mốc quan trọng:

• Năm 2002: Phát triển Nginx ban đầu
• Năm 2004: Phát hành bản đầu tiên
• Năm 2011: Thành lập công ty NGINX, Inc.
• Năm 2019: Được F5 Networks mua lại
• Hiện tại: Được sử dụng bởi hơn 30% website toàn cầu, bao gồm Netflix, Dropbox, Airbnb…

Nginx hoạt động như thế nào?

Ngoài tìm hiểu về “Nginx là gì”, cách thức hoạt động của Nginx cũng tương đồng với các máy chủ web thông thường. Khi người dùng truy cập vào một website, trình duyệt sẽ gửi yêu cầu đến máy chủ lưu trữ trang web đó. Máy chủ sau đó sẽ tìm kiếm và phản hồi đúng tệp nội dung được yêu cầu về cho trình duyệt. Quá trình này tuân theo mô hình xử lý đơn luồng – tức là mỗi yêu cầu từ client sẽ được xử lý theo một trình tự cố định và thường được phân bổ vào một thread riêng biệt.

Tuy nhiên, điểm khác biệt nổi bật của Nginx nằm ở cơ chế xử lý bất đồng bộ, dựa trên mô hình hướng sự kiện. Thay vì tạo ra một thread cho mỗi yêu cầu, Nginx thiết kế để nhiều kết nối có thể được xử lý đồng thời trong cùng một tiến trình với lượng tài nguyên tối thiểu. Điều này cho phép tăng hiệu suất hệ thống và giảm tải bộ nhớ.

Cụ thể, mỗi tiến trình trong Nginx (gọi là worker process) có thể điều phối và xử lý nhiều kết nối đồng thời (worker connections). Các worker connections này nhận yêu cầu từ client và chuyển tiếp tới worker process. Sau đó, worker process sẽ tương tác với master process để hoàn tất xử lý và gửi phản hồi trở lại cho người dùng.

Nhờ cấu trúc này, mỗi worker process có khả năng xử lý hàng ngàn kết nối mà không cần tạo thêm luồng mới. Đây chính là lý do khiến Nginx có thể phục vụ hàng nghìn yêu cầu đồng thời mà vẫn đảm bảo hiệu suất cao và tiết kiệm tài nguyên hệ thống.

NGINX có tính năng gì?

Ngoài tìm hiểu “nginx là gì” thì NGINX nổi bật nhờ khả năng xử lý phi tuyến tính, tận dụng kiến trúc event-driven, không dùng đa luồng như Apache. Một số tính năng đáng chú ý:

Những tính năng của máy chủ HTTP NGINX

• Xử lý hơn 10.000 kết nối cùng lúc với tài nguyên tối thiểu.
• Phục vụ static file, index directory hiệu quả.
• Reverse proxy có hỗ trợ caching, load balancing và failover.
• Hỗ trợ tăng tốc với cache FastCGI, uwsgi, SCGI và memcached.
• Gzip nén tự động giúp tăng tốc độ tải trang.
• Hỗ trợ SSL, TLS, WebSockets, IPv6.
• Cấu hình linh hoạt, hỗ trợ rewrite URL, giới hạn kết nối.
• Tương thích nhiều định dạng media như FLV, MP4.
• Có khả năng nhúng mã Perl.

Những tính năng máy chủ mail proxy của NGINX

• Hỗ trợ các giao thức: IMAP, POP3, SMTP
• Xác thực người dùng bằng backend (MySQL, PostgreSQL, LDAP)
• SSL/TLS termination

So sánh NGINX và Apache

Để tìm hiểu chi tiết hơn về “Nginx là gì” thì hãy cùng đi qua các điểm so sánh sau:

Tối ưu hiệu suất Nginx bằng cách điều chỉnh kernel

Nginx là gì, khi triển khai Nginx trên môi trường Linux, để đạt hiệu năng cao nhất, bạn cần tinh chỉnh một số giới hạn mặc định tại tầng kernel. Các giới hạn này thường không phù hợp với các tác vụ web server cường độ cao. Việc điều chỉnh các thông số trong file cấu hình /etc/sysctl.conf sẽ giúp tăng khả năng chịu tải của hệ thống.

Một số thông số kernel cần quan tâm:

• net.core.somaxconn: Xác định số lượng kết nối có thể được xếp hàng chờ (queue) trước khi Nginx xử lý. Khi lượng truy cập tăng cao, các kết nối phải đợi xử lý trong queue. Nếu giá trị này quá nhỏ, hệ thống dễ rơi vào trạng thái nghẽn. Tăng chỉ số này giúp Nginx xử lý được nhiều kết nối hơn trước khi từ chối hoặc chờ.
• net.ipv4.ip_local_port_range: Dải cổng tạm thời mà hệ điều hành cho phép sử dụng. Khi Nginx hoạt động như một reverse proxy, mỗi kết nối đến server backend cần một port ephemeral. Nếu dải port này quá hẹp, bạn sẽ nhanh chóng hết tài nguyên, gây hiện tượng blocking. Mở rộng khoảng port sẽ giúp hệ thống duy trì nhiều kết nối hơn.
• sys.fs.file-max: Giới hạn số lượng file descriptors mà Linux có thể mở cùng lúc. Vì socket trên Linux cũng được xem là file, nên con số này càng cao thì server càng có khả năng mở nhiều kết nối đồng thời.
• net.ipv4.tcp_wmem và net.ipv4.tcp_rmem: Đây là các giá trị buffer dành cho truyền tải TCP. Việc mở rộng các giá trị này sẽ giúp tối ưu tốc độ truyền nhận dữ liệu trong các kết nối mạng.

Cấu hình kernel được khuyến nghị cho Nginx:

Phân tích log Nginx để xác định điểm nghẽn

Việc kiểm tra access log giúp bạn nhanh chóng nhận biết đâu là khu vực đang tạo ra bottleneck trên hệ thống. Một công cụ hữu ích, dễ sử dụng là Kataribe – công cụ phân tích log dựa trên tần suất và thời gian xử lý các request.

Trước tiên, bạn cần chỉnh định dạng log như sau trong cấu hình Nginx:

Sau đó, chạy log qua Kataribe để tìm ra các request có thời gian xử lý cao hoặc tần suất lớn.

Top sản phẩm bán chạy sale sốc, giá giảm cực sâu tại Điện Thoại Giá Kho

Thiết lập cache và nén cho static files

Nginx là gì, nó dùng để phục vụ các file tĩnh (static files), bạn nên cấu hình kỹ các tham số liên quan đến nén dữ liệu và cache để tối ưu tài nguyên hệ thống và tốc độ phản hồi.

Dưới đây là ví dụ cấu hình sử dụng gzip để nén nội dung:

Ngoài ra, nếu máy chủ của bạn có nhiều RAM và các file phản hồi không quá lớn, bạn có thể cấu hình Nginx cache trực tiếp vào bộ nhớ (RAM) thay vì ổ đĩa:

Tận dụng keepalive để tái sử dụng kết nối TCP

keepalive là một kỹ thuật HTTP cho phép giữ kết nối TCP mở ngay cả khi một request đã hoàn tất, để tái sử dụng cho các request tiếp theo. Điều này đặc biệt hữu ích trong bối cảnh người dùng truy cập vào nhiều tài nguyên tĩnh trên cùng một trang, giúp giảm thiểu chi phí thiết lập lại kết nối.

Cấu hình keepalive trong Nginx rất đơn giản. Chỉ cần thêm dòng sau trong khối upstream:

Từ một web server mã nguồn mở đơn giản, Nginx là gì đã vươn mình trở thành một trong những nền tảng hạ tầng quan trọng nhất trong thế giới web hiện đại. Với kiến trúc hướng sự kiện, khả năng xử lý đồng thời cao, cùng hàng loạt tính năng mạnh mẽ như reverse proxy, load balancing và hỗ trợ caching, NGINX không chỉ giúp tăng tốc độ tải trang mà còn góp phần nâng cao độ ổn định và bảo mật cho hệ thống.

Nếu bạn là developer, sysadmin hay DevOps đang tìm kiếm giải pháp linh hoạt và hiệu quả để vận hành các dịch vụ web, NGINX chắc chắn là lựa chọn không thể bỏ qua. Hy vọng bài viết từ Điện Thoại Giá Kho đã mang đến cho bạn góc nhìn toàn diện cũng như một số mẹo thực tiễn để khai thác tối đa sức mạnh của NGINX trong dự án của mình.

Đọc thêm:

• Phiên bản Claude 4 chính thức ra mắt, có những nâng cấp gì mới?
• Responsive là gì? Kiến thức nền tảng cho designer và developer
• Vidu AI là gì? Công cụ tạo Video AI đỉnh cao nhất năm 2025
• Copilot là gì, có mất phí không? Cách sử dụng chi tiết nhất